Në një ditë, 18-vjeçari Rubin shkoi nga shoqërimi me miqtë e tij në shkollë të mesme, në mësimin e matematikës në shtëpi gjatë izolimit në Shqipëri.
“Që nga COVID, ne të gjithë u mbyllëm në shtëpitë tona. Dhe dy javët e para mendoj se kanë qenë javët më të shqetësuara sepse njerëzit nuk dinin se çfarë të bënin, ”thotë Rubin. “Unë thjesht u zgjova në mëngjes, bëra detyrat e shtëpisë dhe pastaj u shtriva në shtrat. Pas dy javësh, fillova të reflektoja me veten time. Duke kërkuar për atë që më bën të lumtur dhe çfarë më bën të ndjehem më mirë. “
Me ndërprerjet në kalendarin shkollor dhe jetën shoqërore, pandemia COVID-19 parashikohet të ketë pasoja serioze afatgjata për shëndetin mendor të të rinjve. Edhe para pandemisë, më shumë se një në pesë njerëz që jetonin në ambiente konflikti kishin probleme të shëndetit mendor, shumë prej të cilave filluan që nga mosha 14 vjeç. Në Ballkan, një rajon pas konfliktit i dominuar nga normat patriarkale gjinore, CARE Ballkan filloi projektin Iniciativa e Burrave të Rinjve (YMI) për të promovuar barazinë gjinore, jo dhunën, mënyrën e jetesës së shëndetshme dhe shëndetin mendor. Që nga fillimi i tij në 2006, programi YMI është rritur në 5 vende të Ballkanit dhe 16 organizata partnere, duke punuar me mijëra të rinj në 130 shkolla.
“Kur koronavirusi filloi në Mars, ne patëm takime urgjente me partnerë për të siguruar që ata po punojnë në një mjedis të sigurt dhe të planifikojmë se si mund të krijojmë hapësira të sigurta për të rinjtë. Partnerët filluan të adaptojnë “A je OK?” fushatë e shëndetit mendor me qasje të ndryshme, “shpjegon Emilija Milenković, menaxhere e projektit YMI CARE në Ballkan. Të rinjtë raportuan tre faktorë kryesorë stresi në CARE Ballkan, duke qenë të mbingarkuar me seanca të mësimit elektronik, duke humbur “lirinë” e tyre për të qenë me miqtë dhe pasiguri për të ardhmen e tyre.
Brenda disa ditësh, partnerët mobilizuan dhe inovuan aktivitete të reja për të rinjtë, përfshirë thirrjet në grupe Zoom, seancat e jogës, ligjëratat live me psikologët, konkurset në Instagram, këshillimet për celularë dhe madje edhe një Podcast të ri për të Rinj. Pasioni dhe angazhimi i partnerëve YMI jo vetëm që japin këshilla, por gjithashtu ofrojnë mbështetje përmes modeleve të roleve dhe ndjenjës së përkatësisë. “Ne flasim për ndjenjat tona, përvojat tona. Ne kemi biseduar të paktën një herë në javë. Dhe ndarja e ndjenjave tona na bën të shkarkojmë negativitetin. Jemi të lumtur që kemi një mbështetje kaq të madhe, “tha Rubin.
Në 2 muajt e fundit, mbi 100 ngjarje në internet janë zhvilluar drejtpërdrejt duke prekur mbi 30,000 studentë dhe të rritur, të cilët gjithashtu janë duke udhëhequr në krijimin e mjeteve në internet për shëndetin mendor. Në një video me temë ‘Idetë krijuese në izolim ’, Rubin flet për mënyrën se si ai tani kënaqet duke ndihmuar nënën e tij në gatimin dhe pastrimin e shtëpisë. Eleni Nanaj, Koordinatore e YMI për partnerin e CARE, Qendra ACT for Society në Shqipëri, shpjegon sesi këto ndryshime të sjelljes demonstrojnë se si programi YMI po shkatërron stereotipet gjinore. “Dua të them që ndikimi është parë edhe në shtëpitë e tyre tani gjatë pandemisë, djemtë kanë filluar të ndihmojnë rreth shtëpisë sepse ne u mësuam atyre që punët e shtëpisë nuk kanë gjini.”
Programi YMI tregon se mbyllja jonë fizike nuk bllokon mundësitë e imagjinatës. “Unë u thashë atyre se është koha juaj për të inovuar, ju mund të luani dhe provoni. Unë jam gjithmonë duke i sfiduar ata të provojnë sepse atëherë do të dimë nëse diçka do të jetë aq e suksesshme siç menduam. Por me këtë krizë, ne në fakt po shkatërrojmë barrierat,”thotë Emilija nga CARE. Inovacioni me pasionin për ndryshime pozitive mund të sjellë shpresë.
Dhe si e mbajmë këtë shpresë? Sipas Rubinit, “Së pari qëndroni brenda, meditoni dhe tregohuni të dhembshur, sepse na pret një e ardhme e ndritur.
Ky artikull është krijuar në bashkëpunim me Sekretariatin Ndërkombëtar të CARE si një pjesë e komunikimit global të përgjigjes së CARE ndaj pandemisë Covid 19.